โบราณสถานถ้ำฝาโถ เขางู ต.เกาะพลับพลา อ.เมืองราชบุรี จ.ราชบุรีศิลปะ ทวารวดีตอนต้น อายุ ราวพุทธศตวรรษที่ 11 - 12จากที่เคยนำเสนอไปเฉพาะองค์พระครั้งนี้นำเสนอทั้งถ้ำครับบนผนังถ้ำทางด้านทิศใต้มีภาพจำหลักรูปพระพุทธรูปไสยาสน์ขนาดใหญ่ ยาว 8.75 เมตร สูง 1.85 เมตร สมัยทวารวดี หันพระเศียรไปทางปากถ้ำ หลังพระเศียรมีประภามณฑลเป็นแผ่นกลม เหนือประภามณฑลขึ้นไปเป็นภาพปูนปั้นรูปเทพชุมนุมและต้นไม้ ภาพต้นไม้ตกแต่งด้วยผ้าแขวนห้อยชายและรัดลำต้นด้วยวงแหวนประดับอุบะ ลักษณะของใบไม้เป็นแบบเดียวกัน คือ ใบสาละ จึงหมายถึงตอนเสด็จสู่ปรินิพพาน ซึ่งแวดล้อมด้วยเทพชุมนุม 7 องค์ องค์แรกถือดอกบัว องค์ที่ 2 เป็นรูปเทพพนม องค์ที่ 3 ถือพวงมาลัย ส่วนองค์ที่ 4 - 7 เหลือแต่เศียรส่วนผนังถ้ำทางด้านทิศเหนือมีภาพพระสาวกจำนวน 4 องค์ มีบุคคลหนึ่งที่แสดงอาการเคลื่อนไหวแบบการเดินหรือเหาะ พระหัตถ์ไขว้กันแนบพระอุระ ซึ่งเป็นท่าแสดงความเคารพ (สวัสดิกะมุทรา) ซึ่งการไขว้พระหัตถ์แบบนี้เหมือนกับพระนารายณ์ที่ถ้ำพระโพธิสัตว์ อำเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี และเหมือนกับพระพุทธรูปยืนปางถวายเนตรที่วิหารคัล ศิลปะสมัยโปลนนารุวะของศรีลังกา ซึ่งสังเกตได้ว่ามีพระพุทธรูปปางปรินิพพานอยู่ในบริเวณเดียวกันด้วย (ศักดิ์ชัย สายสิงห์ 2547: 204)การแสดงพระพุทธรูปนอนหันพระเศียรออกไปทางปากถ้ำ และมีเทพชุมนุมอยู่เหนือพระพุทธรูปนั้น ใกล้เคียงกันมากกับภาพในถ้ำหมายเลข 26 ที่อชันตา ประเทศอินเดีย ภาพในถ้ำหมายเลข 26 ที่อชันตา ประเทศอินเดีย (ศักดิ์ชัย สายสิงห์ 2547: 204;พิริยะ ไกรฤกษ์ 2553) ที่สร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 11 (พิริยะ ไกรฤกษ์ 2553) หรือพุทธศตวรรษที่12 (กองโบราณคดี กรมศิลปากร 2538) อย่างไรก็ตามในส่วนของเทพชุมนุมที่เป็นปูนปั้นนั้น อาจมาทำเพิ่มเติมขึ้นภายหลังในสมัยอยุธยาหรือรัตนโกสินทร์ก็ได้ โดยพิจารณาจากรูปแบบศิลปกรรม (ศักดิ์ชัย สายสิงห์ 2547: 204) และอาจแสดงให้เห็นว่านิกายเถรวาทของทวารวดีได้รับเอาประติมานิรมาณวิทยาของลัทธิมหายานเช่นที่อชันตามาปรับเปลี่ยนให้เข้ากับคตินิยมของตน ที่มีอายุอยู่ในช่วงครี่งหลังพุทธศตวรรษที่ 13 (พิริยะ ไกรฤกษ์ 2553)นอกจากนี้ ภายในถ้ำยังพบชิ้นส่วนพระพุทธรูปหินทรายสีแดงจำนวนมาก ส่วนบริเวณปากถ้ำมีร่องรอยของโครงหลังคามุงกระเบื้องดินเผาและแนวกำแพงก่ออิฐถือปูน ซึ่งสันนิษฐานว่าเป็นโบราณวัตถุและสถาปัตยกรรมในสมัยอยุธยา

เป็นพระนอนที่สวยมากครับ พระพักตร์ยิมเห็นแล้วสงบ สบาย ขึ้นบันใด300 ขั้น ระหว่างขึ้นจะเจอฝูงลิงมากมาย แต่ดูไม่ทำร้าย ดูจะกลัวคนด้วย แต่อย่าเอารถจอดตรงทางขึ้นถ้าไม่มีคนดู เอารถไปจอดไว้แถวถ้ำฤษีดีกว่า

หลายปีมาแล้ว เคยขับรถผ่านเข้าไปจะขึ้นไปชมถ้ำด้านบน เจอฝูงลิงมากมาย ไม่พบเจอคนมาเที่ยวเลย แลดูเปลี่ยวมาก จึงไม่กล้าลงจากรถเลย(ฝูงลิงทำให้คนเกรงกลัวจากการสร้างความเดือดร้อน ทำให้สถานที่เสื่อมความนิยม)

สถานที่เงียบสงบดีไม่ค่อยมีคนแต่รกร้างไปหน่อย

ถ้ำฝาโถ ในอุทยานหินเขางู ต.เกาะพลับพลา อ.เมือง จ.ราชบุรี ไปถึงเวลาเย็น 22ก.ย.60 ไว้บ่าย 23ก.ย.60 จะไปชมถ้ำฝาโถ